Emulgacja czy demulgacja? W przypadku olejów hydraulicznych to dobre pytanie
Klienci z branży budowlanej, rolnej, a nawet morskiej pytają często, czy w swoich układach hydraulicznych powinni stosować oleje emulgujące czy demulgujące. Odpowiedź, jak to często bywa w przypadku smarowania, brzmi: to zależy – od zastosowania, środowiska pracy, a także od zaleceń producenta OEM.
Zacznijmy jednak od różnic między olejami. Olej emulgujący zawiera dodatki, które pomagają uzyskać stabilny układ cząsteczek wody i oleju. Olej demulgujący sprzyja oddzielaniu oleju od wody, co zazwyczaj powoduje tworzenie dwóch warstw, ponieważ woda ma większą gęstość. (Znamy powiedzenie: „prawda jak oliwa, zawsze na wierzch wypływa”, które wskazuje na to, że olej i woda nie mieszają się ze sobą).
Woda dostaje się do układów hydraulicznych gównie na skutek zmian temperatury, powodujących jej skraplanie. Urządzenie, które w ciągu dnia znacznie się rozgrzało, schłodzi się po wyłączeniu, pobierając z powietrza wilgoć w miarę spadku temperatury. Wobec braku ciepła, wilgoć ta nie wyparuje, lecz skropli się w zbiorniku oleju.
W niektórych zastosowaniach olej emulgujący ma pewne zalety. Zapobiegnie zbieraniu się wody na dnie zbiornika, gdzie mogłaby zamarznąć, powodować rozwój bakterii, zaszkodzić działaniu filtra, czy powodować rdzę. Olej emulgujący w pewnym stopniu zapewnia ochronę przed rdzą, ograniczając kontakt wody z metalowymi elementami. Jednak może on negatywnie wpływać na skuteczność oleju, powodować jego gęstnienie i podatność na przegrzewanie. Woda jest także katalizatorem utleniania, mogącym powodować szybszą degradację oleju.
Oleje hydrauliczne do traktorów zawierają przeważnie dodatki dyspergujące, pomagające odprowadzić zanieczyszczenia do filtrów układu i je usunąć. Takie pakiety dyspergujące powodują emulgację. Urządzenia przemysłowe z większymi zbiornikami oleju i mechanizmami odprowadzania wody wymagają raczej olejów demulgujących.
Jeżeli pracujesz w środowisku suchym, woda nie stanowi większego problemu. Jednak jeżeli Twoje maszyny narażone są na działanie wilgoci, musisz liczyć się z ryzykiem zanieczyszczenia wodą. Kiedy poziom wody w oleju osiągnie 0,05% lub więcej, zaleca się wymianę oleju. Zazwyczaj około poziomu 600 ppm woda może się oddzielić i spowodować uszkodzenie urządzenia.
Najlepiej byłoby usunąć wodę z układu hydraulicznego. Jeżeli masz możliwość usunięcia jej z dna zbiornika, np. za pośrednictwem kranika spustowego, wtedy zapewne lepiej będzie stosować olej demulgujący. Inne sposoby usuwania wody to użycie wirówki, filtra koalescencyjnego, filtrów absorbujących i osuszaczy próżniowych.
Jeżeli nie masz możliwości usunięcia wody, olej emulgujący zapobiegnie przynajmniej gromadzeniu się wody w zbiorniku. Sprawdź zalecenia producenta OEM dotyczące konkretnej maszyny.
